Admin
12-12-2017, 10:10 AM
ئیمام ناصر محمد یەمانی
15 - 06 - 1428 کۆچی
30 - 06 - 2007 زایینی
12:27 بەیانی
[بۆ بەدواداچوونی بەستەری سەرەکی بەشداری بەیانەکە]
https://mahdialumma.org/showthread.php?p=46629
ـــــــــــــــــــ
چیڕۆكی ئهو پێغهمبهرهی به نەوەی ئیسرائیلیهكانی وت اللە طالوتی بۆ ڕهوانه كردوون تا پادشاو سهركردهیان بێت
وه چیڕۆكی هاڕون و ئهو باوەڕدارەی له كهس و كاری فیرعهون بوو ..
بە ناوی الله ی لە ھەموو میھرەبان و بە بەزەییەکان میھرەبانترو بە بەزەییتر، دروودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەرەکان سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو خەڵکی جیهان .. سڵاو لەسەر ئێمەو لەسەر هەموو بەندە چاکەکارەکانی اللە لە یەکەمینەکان و دواهەمینەکان وە لە جیهانی سەروو تا ئەو ڕۆژەی اللە لێپرسینەوە لەگەڵ بەندەکانیدا دەکات لەسەر ئایینەکەیان.. پاشان لەدوای ئەمە..
ئهی گهلی زانایانی موسڵمانان به دڵنیاییهوه ئهو كهسهی اللە زانستی كتێبهكهی پێداوه پێغهمبهرێک نیه کە پێی بڵێن یوشهعی كوڕی نون له قورئانی گهوره، وه اللە هیچ دەسەڵاتێکی دهربارهی ئهم ناوە دانهبهزاندووه، جا وهرن ئهی گهلی زانایانی ئوممهت پێتان بڵێم ئهم پێغهمبهرهی دوای موسا كێ بوو له نهوهی ئیسرائیل دروودو سڵاوی لێبێت كاتێک اللە ی پایەبەرز دهربارهی دهفهرموێت: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].
جا (ئیبن عومهر) ـی ڕێزلێگیراوو ڕاستگۆو دۆستی دڵسۆزو گیانی به گیانی بەوەی زانی کە ئهم پێغهمبهرهی نەوەی ئیسرائیل له دوای موسا پێغهمبهری اللە هاڕونی برای موسا بوو دروودو سڵاوی لێبێت، وه لهڕاستیدا هارون چل ساڵی بهڕێ كرد لهدوای موسا جا لەپاش ئهمه كاتی حهرام بوونی چونه ژوورهوهی نەوەی ئیسرائیل بۆ ئاوهدانیهكه تهواو بوو کە اللە لهسهری نوسیبوون جا كات و قهدهر بۆ چونه ژوورهوهیان لهدوای تێپهڕبوونی ئهم چل ساڵه هات كه له كات و زهمانی موسا لهسهریان نوسرابوو له دوای بەسەرچوونی ئهم چل ساڵه کە له زهمانی موسادا جەنگ کردنیان لهسهر پێویست كرابوو. اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ ﴿٢٠﴾ يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ ﴿٢١﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ ﴿٢٢﴾ قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ ﴿٢٤﴾ قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٥﴾ قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ ۛ أَرْبَعِينَ سَنَةً ۛ يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٦﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].
جا ئایا پرسیاری ئهمهتان كردووه ئهی گهلی زانایانی ئوممهت لهبهرچی (لە دوای چل ساڵەکە) ئهم پێغهمبهرهی (دوای موسا) خۆی سهركردایهتی نەوەی ئیسرائیلی نهكرد؟! وه بهههمان شێوه لهبهرچی نەوەی ئیسرائیل داوایان لهم پێغهمبهره نهكرد سهركردایهتیان بكات ئهگهر چی دانیشیان نابوو بهوهی ئهو پێغهمبهریانه؟ جا ئایا لهبهرچی داوایان لهم پێغهمبهرهیان نهكرد سهركردایهتیان بكات؟! بهڵكو ئهوهبوو له جیاتی ئهمه (لهدوای تێپهربوونی چل ساڵهكه) وتیان: { ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ }.
جا لهبهرچی به پێغهمبهرهكهیان نهوت خۆی سهركردایهتیان بكات بۆ جەنگ کردن له ڕێی اللە؟ لەبەرئەوەی ئهم پێغهمبهره زۆر گهورهو پیر بوو بوو گهیشتبووه ئهو پهڕی تهمهنی بێهێزی و لهدوای تهمهنی به هێزی و زۆر پیرو بێهێز بوو بوو، جا لهبهر ئهمه نهیدهتوانی سهركردایهتیان بكات به ڕهچاوكردنی ئهوهی پیرێكی پهككهوته بوو، بهههمان شێوه نەوەی ئیسرائیلیش دهیانزانی ئهو ناتوانێت ئاماده بێت لهبهرئهوهی ئهویان به پیرێكی پهككهوته دهبینی ههر لهبهرئهمهش داوایان له ئهو نهكرد سهركردایهتیان بكات بهڵكو پێیان وت كهسێک له ئێمه ههڵبژێره له نهوهی ئیسرائیل تا سهركردایهتیمان بكات بۆ جهنگ كردن له پێناوی اللە.
جا ئایا دهزانن ئهم پێغهمبهره كێ بوو دروودو سڵاوی اللە ی لێبێت ئهی گهلی زانایانی ئوممهت؟ ئهمه پێغهمبهری اللە هاڕونی برای موسا بوو، جا ئهوهبوو ماوهی ساڵهكانی حهرام بوونی چونه ژوورهوه بۆ مزگهوتی ئهقسا لهسهر نهوهی ئیسرائیل تێپهڕی كرد له كتێبداو كاتی چوونە ناوەوەی نەوەی ئیسرائیل هات بۆ خاكی پیرۆز کە ماڵی پیرۆزی لێیه ئهم كاتهش واته (لهدوای تێپهڕبوونی ئهم چل ساڵه) پێغهمبهری اللە موسا بوونی نهبوو چونكه ئهم كاته اللە ماوهی چل ساڵ بوو ئهوی مراندبوو، بهڵام براكهی هاڕون هێشتا ههر بوونی ھەبوو (له ژیاندا) بهڵام زۆر پیر بوو بوو به جۆرێک نهیدهتوانی چهک ههڵبگرێت نه جەنگیش بكات لهبهرئهوهی لهدوای به هێزی توشی بێهێزی زۆرو پیری بووبوویهوه، بهڵام وتی: "بهڕاستی اللە وا طالوتی به پادشا بۆ ههڵبژاردوون"، بهڵام طالوت له نهوهی ئیسرائیل نهبوو بۆیە (نەوەی ئیسرائیل) وتیان: "ئایا چۆن ئهو دهبێت به سهركرده بۆمان لهكاتێكدا ئێمه لهو شایستهترین بۆ سهركردهیی ئایا ئهو ههبووەو خاوهنی موڵكه تا سهركردایهتیمان بكات؟".
جا وهرن تا پێتان بڵێم طالوتی پیاو چاک كێ بوو کە اللە دهسهڵاتی به زانست زیاد كردبوو، بۆیه دهگهڕێینهوه سهر چیڕۆكی موساو بهندهیهک له بهنده چاكهكارهكانی اللە كه نه نێردراو بوو نه پێغهمبهر، كه دهیزانی لهوێدا (لهم شوێنهی بۆی چوو لهگهڵ موسا) پیاوو ژنێک ههن منداڵێكیان هێناوه كردوویانه به منداڵی خۆیان (به تهبهننی) كه له نهوهی ئهوان نهبوو بهڵكو لهبهرئهوهی منداڵیان نهبوو كردبوویان به كوڕی خۆیان، بهڵام ئهم منداڵه له نهوهی شهیتانه بهشهرهكان بوو هیچ خێرێكی پێوه نهبوو وه دایک و باوكهكه ههر له پێناوی اللە ئهویان كردبوو به منداڵ و كوڕی خۆیان و نهیاندهزانی دایک و باوكه ڕاستهقینهكهی كێن، اللە ش ویستی بۆیان بگۆڕێتهوه به نهوهیهک له خۆیان بێت و نزیكتربێت به نزیکی و ڕهحم و میهرهبانی بۆیان.
جا مانای فهرمووودهكهی اللە لهوهی دهفهرموێت: {وَأَقْرَبَ رُحْمًا}؛ ئهمه به مانای منداڵێک له نهوهی خۆیان بێت..ئایهتهكهش ڕوونەو به ڕاشكاوی دیاره بهوهی ئهم منداڵه كوڕی ئهوان نهبوو كه له پشتیانهوه دهرچوبێت بهڵكو به (تبني) كردبوویان به منداڵی خۆیان له ڕێی اللە. اللە ی پایەبەرزیش دهفهرموێت: { وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا ﴿٨٠﴾ فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا ﴿٨١﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا ههر لهبهرئهمه پیاوه چاكهكارهكه ئهم مێرد منداڵهی كوشت و اللە ش بۆی گۆڕینهوه به نهوهیهک له خۆیان و باشتر له میهرهبانی و نزیكتر له خۆیان، وه ئهم وهچهیهش له لایەن اللە وە کە بۆیان باشتر بوو به میهرهبانی و نزیكتر بوو له خۆیان كه اللە بهم دایک و باوكه چاكهكارهی بهخشی بریتی بوو له طالوت سڵاوی لێبێت ئهم پیاوهی اللە موڵكی پێدا وه دهسهڵاتی به زانست زیادكرد، وه لە ڕۆژی تهسلیم كردنی سهركردایهتیهكهی گهیشتبووه تهمهنی چل ساڵی له دوای پێغهمبهری اللە هاڕون کە لهم كاتهدا (هاڕون) گهیشتبوو به ئهو پهڕی تهمهنی پیری پهككهوتهیی، (جا لەپاش وهرگرتنی سهركردایهتیهكه) ئهوهبوو طالوت له گۆڕهپانی جهنگهكهدا كوژرا وە سهركردایهتیهكەش لهدوای ئەو بە پێغهمبهری اللە داوود سپێردرا سڵاوی لێبێت.
لەپاش ئهمه سهیری ئهوه بكهن ئهی زانایانی ئوممهت ئایا هاڕون چی پێ وتن لهوكاتهی (نهوهی ئیسرائیل) داوای سهركردایهتیان لێی كرد جا ئهوهبوو ئهو ئهم شتهی بهیادهێنانهوه کە پێشتر جهنگیان لهسهر نوسراوه له كاتی پهیمانی براكهی موسا جا ئهوهبوو ئهو كات (له زهمانی موسا) جهنگیان نهكردو نافهرمانیان كرد! اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].
كهواته ئهی گهلی زانایانی ئوممهت پێغهمبهرێكی ترمان بەدی نەکرد جگه له هاڕون سڵاوی لێبێت ئهوهش دهزانم هاڕون گهورهتر بوو له موسا بهڵام موسا له پێش هاڕون وهفاتی كرد هەر لهبهرئهمهش اللە ی پایەبەرز دهفهرموێت: {مِن بَعْدِ مُوسَىٰ }.
جا ئایا موسا جێگرهوهیهكی تری ههبوو جگه له هاڕون؟ بهڵام ئهوهبوو له تهمهندا زۆر گهورهبوو بوو له دوای كۆتایی هاتنی ئهم چل ساڵهی اللە چونهژوورهوهی زەوی پیرۆزی لێ حهرام و قهدهغه كردبوون وه لەپێش تێپهڕبوونی ئهم ماوهیه ئهوان وێڵ و سهرگهردان بوو بوون له زهویدا وهكو ئهوانهی له بیاباندا بهدوای ئاوو ئاوهدانیهكدا دهگهڕێن وه نەشیاندەتوانی بچنه ناو ئهم زهویه پیرۆزهوه کە اللە بۆی نوسیبوون ئەگهر ههر ههموو لهشكرو سوپای زهویشیان كۆبكردایهتهوه ئهوا ههرگیز سهركهوتنیان بۆ نهبوو تا چل ساڵ تێپهڕ نهكهن، تا ئهوهبوو قهدهرو كاتی دیاریكراو بۆ چوونه ژوورهوهی مزگهوتی ئهقسا هات (لهدوای تێپهڕبوونی چل ساڵهكه) جا ئهوهبوو طالوت سهركردایهتی سوپاكهی كرد سڵاوی لێبێت وه كوژرا جا سهركردایهتیەکە به پێغهمبهری اللە داوود سپێردرا، جا ئهوهبوو داوودیش جالوتی كوشت وه اللە ش لهدوای طالوت موڵک و دهسهڵاتهكهی پێدا.
ههرچی ئهم پیاوهیه کە ئێوە ناوتان لێیناوه خضر ئهمه بهندهیهک بوو له بهنده چاكهكارهكان بە پشتڕاستکردنەوەی ئەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: { فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
وه حیكمهتەکەش لهمهدا ئهوهبوو تا موساو ههموو موسڵمانانیش ئهوه بزانن بۆیان نیه ڕهحمهتی پهروهردگارهكهیان دابهش بكهن جا دهسهڵاتی زانست تایبهت بكهن به پێغهمبهرو نێردراوان به تهنها، وە اللە ویستی موساو ههموو موسڵمانانیش ئهوه بزانن ههندێک بهندهی چاكهكاری اللە ههن زیاتر دهزانن لهو كهسهی اللە ڕاستهوخۆ قسهی لهگهڵ كردووه به قسهكردن، لهكاتێكدا لەپێش ئهمه موسا وای گومان دهبرد ئهو خۆی زاناترینی خهڵكیه به ڕهچاوكردنی ئهوهی لهبهرئهوهی اللە قسهی لهگهڵ كردووه ڕاستهوخۆ به قسهكردن، وه ههروهها موسا دهیویست بگاته زانستی زیاتر له ڕێی ئهم پیاوه چاكهكارهوه، اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا ﴿٦٨﴾ قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا پیاوه چاكهكارهكه بهم كهسهی وت کە اللە قسهی لهگهڵدا دهكرد واته به (موسا) ی وت: {إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا}.
جا ئهوهبوو بهر لهدهستپێكردنی گهشتهكه بڕیاری لهسهر موسادا بهوهی ئهو ههرگیز ناتوانێت ئارامی ههبێت لهگهڵیدا، بهڵام موسا فهرمووی: { قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا ئایا بینیتان موسا (به درێژایی گهشتهكه) ئارامی گرتبێت تهنانهت له یهكێک له ڕووداوهكانیشدا؟ بهڵكو ههر بڕیاری پیاوه چاكهكارهكه دههاتهجێ و دهردهچوو کە پێی وتبوو: { قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
لهبهرئهمه ئارامگرتنی موسامان نهدی تهناتهت له یهكێک لهم ڕووداوانهش کە دهیبینی! جا ئهمه وهڵامی حهق و ڕاست و دروستی پرسیارهكهته ئهی (بن عومهر) ی ڕێزلێگیراو، وه زانستیشت زیاد دهكهم دهربارهی دوو پیاوهكه له شوێنكهوتووەکانی موسا ئهوانهی اللە نیعمهتی لهگهڵ كردبوون ئهوانهی اللە باسیان دهكات لهوهی دهفهرموێت: { قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].
ئهم دوو پیاوه بریتی بوون له پێغهمبهری اللە هاڕون و ئهم پیاوه باوهڕدارهی کەس و کاری فیرعهون کە اللە دهربارهی فهرموویهتی: { وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿٢٨﴾ } صدق الله العظيم [غافر].
جا زانیمان اللە پاراستی له كاروكردهوهو خراپهكانی کەس و کاری فیرعهون کە پیلانیان بۆ دهگێڕا وه اللە لهگهڵ موسادا هێشتیهوهو سزایهكی توندیشی بە کەس و کاری فیرعهون چهشت، وه ئهوهی باسكرا ههمووی لهلایهن اللە وە بڕیاری لهسهر دراوه ئهی ئهوكهسهی منت بهڕاست داناوه وه لهلای اللە ش ههر به ڕاستگۆیی دهركهوتوویت وه اللە پاداشتی چاکەت بداتهوه به چاکترین پاداشت بهوهی بهنده ڕێزلێگراوهكانی پێ پاداشت دهداتهوه.
وە سڵاوو ڕەحمەت و بەرەکەتی اللە ی پایەبەرزتان لەسەربێت..
براتان؛ ئیمام ناصر محمد یهمانی.
ـــــــــــــــــــــ
اقتباس المشاركة: : https://mahdialumma.xyz/showthread.php?p=46629
15 - 06 - 1428 کۆچی
30 - 06 - 2007 زایینی
12:27 بەیانی
[بۆ بەدواداچوونی بەستەری سەرەکی بەشداری بەیانەکە]
https://mahdialumma.org/showthread.php?p=46629
ـــــــــــــــــــ
چیڕۆكی ئهو پێغهمبهرهی به نەوەی ئیسرائیلیهكانی وت اللە طالوتی بۆ ڕهوانه كردوون تا پادشاو سهركردهیان بێت
وه چیڕۆكی هاڕون و ئهو باوەڕدارەی له كهس و كاری فیرعهون بوو ..
بە ناوی الله ی لە ھەموو میھرەبان و بە بەزەییەکان میھرەبانترو بە بەزەییتر، دروودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەرەکان سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو خەڵکی جیهان .. سڵاو لەسەر ئێمەو لەسەر هەموو بەندە چاکەکارەکانی اللە لە یەکەمینەکان و دواهەمینەکان وە لە جیهانی سەروو تا ئەو ڕۆژەی اللە لێپرسینەوە لەگەڵ بەندەکانیدا دەکات لەسەر ئایینەکەیان.. پاشان لەدوای ئەمە..
ئهی گهلی زانایانی موسڵمانان به دڵنیاییهوه ئهو كهسهی اللە زانستی كتێبهكهی پێداوه پێغهمبهرێک نیه کە پێی بڵێن یوشهعی كوڕی نون له قورئانی گهوره، وه اللە هیچ دەسەڵاتێکی دهربارهی ئهم ناوە دانهبهزاندووه، جا وهرن ئهی گهلی زانایانی ئوممهت پێتان بڵێم ئهم پێغهمبهرهی دوای موسا كێ بوو له نهوهی ئیسرائیل دروودو سڵاوی لێبێت كاتێک اللە ی پایەبەرز دهربارهی دهفهرموێت: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].
جا (ئیبن عومهر) ـی ڕێزلێگیراوو ڕاستگۆو دۆستی دڵسۆزو گیانی به گیانی بەوەی زانی کە ئهم پێغهمبهرهی نەوەی ئیسرائیل له دوای موسا پێغهمبهری اللە هاڕونی برای موسا بوو دروودو سڵاوی لێبێت، وه لهڕاستیدا هارون چل ساڵی بهڕێ كرد لهدوای موسا جا لەپاش ئهمه كاتی حهرام بوونی چونه ژوورهوهی نەوەی ئیسرائیل بۆ ئاوهدانیهكه تهواو بوو کە اللە لهسهری نوسیبوون جا كات و قهدهر بۆ چونه ژوورهوهیان لهدوای تێپهڕبوونی ئهم چل ساڵه هات كه له كات و زهمانی موسا لهسهریان نوسرابوو له دوای بەسەرچوونی ئهم چل ساڵه کە له زهمانی موسادا جەنگ کردنیان لهسهر پێویست كرابوو. اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّنَ الْعَالَمِينَ ﴿٢٠﴾ يَا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ وَلَا تَرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِكُمْ فَتَنقَلِبُوا خَاسِرِينَ ﴿٢١﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّ فِيهَا قَوْمًا جَبَّارِينَ وَإِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا حَتَّىٰ يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِن يَخْرُجُوا مِنْهَا فَإِنَّا دَاخِلُونَ ﴿٢٢﴾ قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ قَالُوا يَا مُوسَىٰ إِنَّا لَن نَّدْخُلَهَا أَبَدًا مَّا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ ﴿٢٤﴾ قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٥﴾ قَالَ فَإِنَّهَا مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ ۛ أَرْبَعِينَ سَنَةً ۛ يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ فَلَا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ ﴿٢٦﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].
جا ئایا پرسیاری ئهمهتان كردووه ئهی گهلی زانایانی ئوممهت لهبهرچی (لە دوای چل ساڵەکە) ئهم پێغهمبهرهی (دوای موسا) خۆی سهركردایهتی نەوەی ئیسرائیلی نهكرد؟! وه بهههمان شێوه لهبهرچی نەوەی ئیسرائیل داوایان لهم پێغهمبهره نهكرد سهركردایهتیان بكات ئهگهر چی دانیشیان نابوو بهوهی ئهو پێغهمبهریانه؟ جا ئایا لهبهرچی داوایان لهم پێغهمبهرهیان نهكرد سهركردایهتیان بكات؟! بهڵكو ئهوهبوو له جیاتی ئهمه (لهدوای تێپهربوونی چل ساڵهكه) وتیان: { ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّـهِ }.
جا لهبهرچی به پێغهمبهرهكهیان نهوت خۆی سهركردایهتیان بكات بۆ جەنگ کردن له ڕێی اللە؟ لەبەرئەوەی ئهم پێغهمبهره زۆر گهورهو پیر بوو بوو گهیشتبووه ئهو پهڕی تهمهنی بێهێزی و لهدوای تهمهنی به هێزی و زۆر پیرو بێهێز بوو بوو، جا لهبهر ئهمه نهیدهتوانی سهركردایهتیان بكات به ڕهچاوكردنی ئهوهی پیرێكی پهككهوته بوو، بهههمان شێوه نەوەی ئیسرائیلیش دهیانزانی ئهو ناتوانێت ئاماده بێت لهبهرئهوهی ئهویان به پیرێكی پهككهوته دهبینی ههر لهبهرئهمهش داوایان له ئهو نهكرد سهركردایهتیان بكات بهڵكو پێیان وت كهسێک له ئێمه ههڵبژێره له نهوهی ئیسرائیل تا سهركردایهتیمان بكات بۆ جهنگ كردن له پێناوی اللە.
جا ئایا دهزانن ئهم پێغهمبهره كێ بوو دروودو سڵاوی اللە ی لێبێت ئهی گهلی زانایانی ئوممهت؟ ئهمه پێغهمبهری اللە هاڕونی برای موسا بوو، جا ئهوهبوو ماوهی ساڵهكانی حهرام بوونی چونه ژوورهوه بۆ مزگهوتی ئهقسا لهسهر نهوهی ئیسرائیل تێپهڕی كرد له كتێبداو كاتی چوونە ناوەوەی نەوەی ئیسرائیل هات بۆ خاكی پیرۆز کە ماڵی پیرۆزی لێیه ئهم كاتهش واته (لهدوای تێپهڕبوونی ئهم چل ساڵه) پێغهمبهری اللە موسا بوونی نهبوو چونكه ئهم كاته اللە ماوهی چل ساڵ بوو ئهوی مراندبوو، بهڵام براكهی هاڕون هێشتا ههر بوونی ھەبوو (له ژیاندا) بهڵام زۆر پیر بوو بوو به جۆرێک نهیدهتوانی چهک ههڵبگرێت نه جەنگیش بكات لهبهرئهوهی لهدوای به هێزی توشی بێهێزی زۆرو پیری بووبوویهوه، بهڵام وتی: "بهڕاستی اللە وا طالوتی به پادشا بۆ ههڵبژاردوون"، بهڵام طالوت له نهوهی ئیسرائیل نهبوو بۆیە (نەوەی ئیسرائیل) وتیان: "ئایا چۆن ئهو دهبێت به سهركرده بۆمان لهكاتێكدا ئێمه لهو شایستهترین بۆ سهركردهیی ئایا ئهو ههبووەو خاوهنی موڵكه تا سهركردایهتیمان بكات؟".
جا وهرن تا پێتان بڵێم طالوتی پیاو چاک كێ بوو کە اللە دهسهڵاتی به زانست زیاد كردبوو، بۆیه دهگهڕێینهوه سهر چیڕۆكی موساو بهندهیهک له بهنده چاكهكارهكانی اللە كه نه نێردراو بوو نه پێغهمبهر، كه دهیزانی لهوێدا (لهم شوێنهی بۆی چوو لهگهڵ موسا) پیاوو ژنێک ههن منداڵێكیان هێناوه كردوویانه به منداڵی خۆیان (به تهبهننی) كه له نهوهی ئهوان نهبوو بهڵكو لهبهرئهوهی منداڵیان نهبوو كردبوویان به كوڕی خۆیان، بهڵام ئهم منداڵه له نهوهی شهیتانه بهشهرهكان بوو هیچ خێرێكی پێوه نهبوو وه دایک و باوكهكه ههر له پێناوی اللە ئهویان كردبوو به منداڵ و كوڕی خۆیان و نهیاندهزانی دایک و باوكه ڕاستهقینهكهی كێن، اللە ش ویستی بۆیان بگۆڕێتهوه به نهوهیهک له خۆیان بێت و نزیكتربێت به نزیکی و ڕهحم و میهرهبانی بۆیان.
جا مانای فهرمووودهكهی اللە لهوهی دهفهرموێت: {وَأَقْرَبَ رُحْمًا}؛ ئهمه به مانای منداڵێک له نهوهی خۆیان بێت..ئایهتهكهش ڕوونەو به ڕاشكاوی دیاره بهوهی ئهم منداڵه كوڕی ئهوان نهبوو كه له پشتیانهوه دهرچوبێت بهڵكو به (تبني) كردبوویان به منداڵی خۆیان له ڕێی اللە. اللە ی پایەبەرزیش دهفهرموێت: { وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا ﴿٨٠﴾ فَأَرَدْنَا أَن يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِّنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا ﴿٨١﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا ههر لهبهرئهمه پیاوه چاكهكارهكه ئهم مێرد منداڵهی كوشت و اللە ش بۆی گۆڕینهوه به نهوهیهک له خۆیان و باشتر له میهرهبانی و نزیكتر له خۆیان، وه ئهم وهچهیهش له لایەن اللە وە کە بۆیان باشتر بوو به میهرهبانی و نزیكتر بوو له خۆیان كه اللە بهم دایک و باوكه چاكهكارهی بهخشی بریتی بوو له طالوت سڵاوی لێبێت ئهم پیاوهی اللە موڵكی پێدا وه دهسهڵاتی به زانست زیادكرد، وه لە ڕۆژی تهسلیم كردنی سهركردایهتیهكهی گهیشتبووه تهمهنی چل ساڵی له دوای پێغهمبهری اللە هاڕون کە لهم كاتهدا (هاڕون) گهیشتبوو به ئهو پهڕی تهمهنی پیری پهككهوتهیی، (جا لەپاش وهرگرتنی سهركردایهتیهكه) ئهوهبوو طالوت له گۆڕهپانی جهنگهكهدا كوژرا وە سهركردایهتیهكەش لهدوای ئەو بە پێغهمبهری اللە داوود سپێردرا سڵاوی لێبێت.
لەپاش ئهمه سهیری ئهوه بكهن ئهی زانایانی ئوممهت ئایا هاڕون چی پێ وتن لهوكاتهی (نهوهی ئیسرائیل) داوای سهركردایهتیان لێی كرد جا ئهوهبوو ئهو ئهم شتهی بهیادهێنانهوه کە پێشتر جهنگیان لهسهر نوسراوه له كاتی پهیمانی براكهی موسا جا ئهوهبوو ئهو كات (له زهمانی موسا) جهنگیان نهكردو نافهرمانیان كرد! اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ إِذْ قَالُوا لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلَّا تُقَاتِلُوا قَالُوا وَمَا لَنَا أَلَّا نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلَّا قَلِيلًا مِّنْهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ ﴿٢٤٦﴾ } صدق الله العظيم [البقرة].
كهواته ئهی گهلی زانایانی ئوممهت پێغهمبهرێكی ترمان بەدی نەکرد جگه له هاڕون سڵاوی لێبێت ئهوهش دهزانم هاڕون گهورهتر بوو له موسا بهڵام موسا له پێش هاڕون وهفاتی كرد هەر لهبهرئهمهش اللە ی پایەبەرز دهفهرموێت: {مِن بَعْدِ مُوسَىٰ }.
جا ئایا موسا جێگرهوهیهكی تری ههبوو جگه له هاڕون؟ بهڵام ئهوهبوو له تهمهندا زۆر گهورهبوو بوو له دوای كۆتایی هاتنی ئهم چل ساڵهی اللە چونهژوورهوهی زەوی پیرۆزی لێ حهرام و قهدهغه كردبوون وه لەپێش تێپهڕبوونی ئهم ماوهیه ئهوان وێڵ و سهرگهردان بوو بوون له زهویدا وهكو ئهوانهی له بیاباندا بهدوای ئاوو ئاوهدانیهكدا دهگهڕێن وه نەشیاندەتوانی بچنه ناو ئهم زهویه پیرۆزهوه کە اللە بۆی نوسیبوون ئەگهر ههر ههموو لهشكرو سوپای زهویشیان كۆبكردایهتهوه ئهوا ههرگیز سهركهوتنیان بۆ نهبوو تا چل ساڵ تێپهڕ نهكهن، تا ئهوهبوو قهدهرو كاتی دیاریكراو بۆ چوونه ژوورهوهی مزگهوتی ئهقسا هات (لهدوای تێپهڕبوونی چل ساڵهكه) جا ئهوهبوو طالوت سهركردایهتی سوپاكهی كرد سڵاوی لێبێت وه كوژرا جا سهركردایهتیەکە به پێغهمبهری اللە داوود سپێردرا، جا ئهوهبوو داوودیش جالوتی كوشت وه اللە ش لهدوای طالوت موڵک و دهسهڵاتهكهی پێدا.
ههرچی ئهم پیاوهیه کە ئێوە ناوتان لێیناوه خضر ئهمه بهندهیهک بوو له بهنده چاكهكارهكان بە پشتڕاستکردنەوەی ئەم فەرموودەیەی اللە ی پایەبەرز: { فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
وه حیكمهتەکەش لهمهدا ئهوهبوو تا موساو ههموو موسڵمانانیش ئهوه بزانن بۆیان نیه ڕهحمهتی پهروهردگارهكهیان دابهش بكهن جا دهسهڵاتی زانست تایبهت بكهن به پێغهمبهرو نێردراوان به تهنها، وە اللە ویستی موساو ههموو موسڵمانانیش ئهوه بزانن ههندێک بهندهی چاكهكاری اللە ههن زیاتر دهزانن لهو كهسهی اللە ڕاستهوخۆ قسهی لهگهڵ كردووه به قسهكردن، لهكاتێكدا لەپێش ئهمه موسا وای گومان دهبرد ئهو خۆی زاناترینی خهڵكیه به ڕهچاوكردنی ئهوهی لهبهرئهوهی اللە قسهی لهگهڵ كردووه ڕاستهوخۆ به قسهكردن، وه ههروهها موسا دهیویست بگاته زانستی زیاتر له ڕێی ئهم پیاوه چاكهكارهوه، اللە ی پایەبەرزیش فهرموویهتی: { فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِّنْ عِندِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا ﴿٦٥﴾ قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا ﴿٦٦﴾ قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا ﴿٦٨﴾ قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا پیاوه چاكهكارهكه بهم كهسهی وت کە اللە قسهی لهگهڵدا دهكرد واته به (موسا) ی وت: {إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا}.
جا ئهوهبوو بهر لهدهستپێكردنی گهشتهكه بڕیاری لهسهر موسادا بهوهی ئهو ههرگیز ناتوانێت ئارامی ههبێت لهگهڵیدا، بهڵام موسا فهرمووی: { قَالَ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا ﴿٦٩﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
جا ئایا بینیتان موسا (به درێژایی گهشتهكه) ئارامی گرتبێت تهنانهت له یهكێک له ڕووداوهكانیشدا؟ بهڵكو ههر بڕیاری پیاوه چاكهكارهكه دههاتهجێ و دهردهچوو کە پێی وتبوو: { قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا ﴿٦٧﴾ } صدق الله العظيم [الكهف].
لهبهرئهمه ئارامگرتنی موسامان نهدی تهناتهت له یهكێک لهم ڕووداوانهش کە دهیبینی! جا ئهمه وهڵامی حهق و ڕاست و دروستی پرسیارهكهته ئهی (بن عومهر) ی ڕێزلێگیراو، وه زانستیشت زیاد دهكهم دهربارهی دوو پیاوهكه له شوێنكهوتووەکانی موسا ئهوانهی اللە نیعمهتی لهگهڵ كردبوون ئهوانهی اللە باسیان دهكات لهوهی دهفهرموێت: { قَالَ رَجُلَانِ مِنَ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمَا ادْخُلُوا عَلَيْهِمُ الْبَابَ فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّكُمْ غَالِبُونَ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٢٣﴾ } صدق الله العظيم [المائدة].
ئهم دوو پیاوه بریتی بوون له پێغهمبهری اللە هاڕون و ئهم پیاوه باوهڕدارهی کەس و کاری فیرعهون کە اللە دهربارهی فهرموویهتی: { وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿٢٨﴾ } صدق الله العظيم [غافر].
جا زانیمان اللە پاراستی له كاروكردهوهو خراپهكانی کەس و کاری فیرعهون کە پیلانیان بۆ دهگێڕا وه اللە لهگهڵ موسادا هێشتیهوهو سزایهكی توندیشی بە کەس و کاری فیرعهون چهشت، وه ئهوهی باسكرا ههمووی لهلایهن اللە وە بڕیاری لهسهر دراوه ئهی ئهوكهسهی منت بهڕاست داناوه وه لهلای اللە ش ههر به ڕاستگۆیی دهركهوتوویت وه اللە پاداشتی چاکەت بداتهوه به چاکترین پاداشت بهوهی بهنده ڕێزلێگراوهكانی پێ پاداشت دهداتهوه.
وە سڵاوو ڕەحمەت و بەرەکەتی اللە ی پایەبەرزتان لەسەربێت..
براتان؛ ئیمام ناصر محمد یهمانی.
ـــــــــــــــــــــ
اقتباس المشاركة: : https://mahdialumma.xyz/showthread.php?p=46629