ئیمام مەهدی ناصر محمد یەمانی
17 - 08 - 1431 کۆچی
29 - 07 - 2010 زایینی
05:24 بەیانی
[بۆ بەدواداچوونی بەستەری سەرەکی بەشداری بەیانەکە]
https://mahdialumma.xyz/showthread.php?p=6132#post_6132
بەیانی ڕوکنی زەکات تایبەت لەقورئانی گەورەوە بۆ ئەوەی بڕوای بە اللە و بە ڕۆژی دوایی ھەیه .
بەناوی الله ی لەھەموو میھرەبان و بەبەزەییەکان میھرەبانترو بە بەزەییتر، دروودو سڵاو لەسەر باپیرەم محمد پێغەمبەری اللە دروودو سڵاوی اللە لەسەرخۆی و کەس و کارە پاکەکەی و پێشکەوتووە پێشبڕکێکارە هەڵبژێردراوەکان بۆ سەرخستنی حەق لە یەکەمینەکان و دواهەمینەکان، سەلام لەسەر ئێمەو لەسەر بەندە چاکەکارەکانی اللە، وە دروودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەرەکان سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو جیهان.
ئەی زانایانی ئیسلام و ئوممەتەکانیان ئەی حاجیانی ماڵی حەرامکراوی اللە، بەڕاستی من ئیمام مەھدی چاوەڕوانکراوم اللە بەسەرتاندا ھەڵیبژاردووم جا دەسەڵاتەکەمی بە زانستی بەیانی حەق و ڕاست و دروست بۆ قورئانی گەورە بەسەرتاندا زیادکردووە بەسەر سەرجەمی زانایاندا تاکو ئەمە بکاتە بەڵگەی جێنشینی کەوا اللە بۆ خەڵکی بەپێشەوا ھەڵی بژاردووە. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ} صدق الله العظيم [البقرة:247].
ئەمەش تاکو ھەر ئیمامێک کەوا اللە ھەڵی دەبژێرێت بۆ باوەڕداران جا دەسەڵاتی بەزانست زیاد دەکات بتوانێت حوکم بکات لە نێوانیان لەسەر ئەو شتانەی لەسەری جیاوازو ناکۆکن لەئاییندا، وەبەھەمان شێوە ئیمام مەھدی اللە دەسەڵاتی بەزانستی بەیانی حەق بۆ کتێب بەسەرتاندا زیادکردووە تاکو ئیمام مەھدی حوکمی اللە تان بۆ دەربهێنێت لەنێوانتان لە مەحکەمی کتێبەکەی جا ئیمام مەھدی حوکم بکات لەنێوانتان لەسەر ئەو شتانەی جیاوازو ناکۆکن لەسەری بەئایەتە ڕوون و ئاشکراکان وە کەسیش کوفریان پێناکات تەنھا لەسنور دەرچوو لاسارو فاسقەکان نەبن. وەکو اللە ی پایەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُون} صدق الله العظيم [البقرة:99].
جا بەمەرجێک کەوا بەدرۆنەخرێتەوە به‌وه‌ی حوکمی اللە تان بۆ دەربهێنم لەئایەتە ڕوون و ئاشکراكان بۆ زاناو نەزانەکانتان کەوا ھەموو کەسێک زمانێکی عەرەبی ئاشکرای ھەبێت لێی تێدەگات وەلەسەر ئەوەش نموونەیەکتان بۆ دەهێنمەوە لە یاسای کتێب دەربارەی ئەوەی کێ خەلیفەی اللە ھەڵدەبژێرێت، جا ئایا ڕەوایە بۆ بەندەکانی لەجیاتی اللە خەلیفەی اللە بەسەریاندا ھەڵبژێرن؟ وەڵامەکەی لە حوکمەکەی اللە لەنێوانتاندا لە مەحکەمی کتێبەکەی دەبینن لەوەی اللە ی پایەبەرز دەفەرموێت: {وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ} صدق الله العظيم [القصص:68].
وە اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرً‌ا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ (28) فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّ‌وحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ (29)} صدق الله العظيم [الحجر].
جا ئەوە کێیە مۆڵەتی پێداون خەلیفەی اللە لەجیاتی ئەو ھەڵبژێرن ئەی گەلی زانایانی شیعەو سوننە؟ پاک و بێگەردی بۆ اللە لەوەی دەیکەنە شەریک و ھاوەڵی!
وە ئەی زانایانی موسڵمانان و گەلەکانیان بەھەموو مەزھەب و بەشە جیاوازەکانەوە؛ بەڕاستی منی ئیمام مەھدی چاوەڕوانکراو کوفری ھەتاھەتایی ڕادەگەیەنم بۆ تەعەدودی حزبی لەئایینی ئیسلامی پاک و ڕاست و دروستدا، جا ڕەوا نی یە بۆ حەق بەدوای ئارەزووەکانی ئێوە بکەوێت جا ئینتیمای بۆ ھەر دەستەو بەشێکتان ھەبێت جا ئەگەر وابوو ئەوا بەڕاستی من لەوکەسانەم کەوا سزا دەدرێم. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ} صدق الله العظيم [آل عمران:105].
جا ڕەوانی یەو ناکرێت بۆم پێچەوانەی فەرمانەکەی اللە ی پایەبەرزو گەورە بکەم لە مەحکەمی قورئانی گەورە جا بەدوای فەرمانی شەیتانی نەفرەتلێکراو بکەوم، جا بۆم نی یە شتێک بڵێم لەسەر اللە لەکاتێکدا نەزانم وەکو ئێوە ئەی ئەوانەی قسە دەکەن لەسەر اللە بئ ئەوەی بزانن واشدەزان ھیدایەتدراون، پەنا دەگرم بە اللە لەنەزانان بم جا بەدوای فەرمانی شەیتان بکەوم، لەبەرئەوەی شەیتان فەرمانتان پێدەکات بۆ ئەوەی قسە بکەن لەسەر اللە لەکاتێکدا ناشزانن. اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ (168) إِنَّمَا يَأْمُرُ‌كُم بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَن تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ (169)} صدق الله العظيم [البقرة].
بەڵام پەروەردگارتان بەڕاستی حەرام و قەدەغەی کردووە لەسەرتان بەوەی شتێک بڵێن لەسەر اللە لەکاتێکدا نەزانن. اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {قُلْ إنَّمَا حَرَّمَ رَبِّي الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِكُوا بِاَللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ} صدق الله العظيم [الأعراف:33].
جا لەبەر ئەوەی دەزانم من ئیمام مەھدی چاوەڕوانکراوی خەلیفەی اللە م بەسەرتانەوە ڕایدەگەنم بۆ سەرجەم بەسەرخەرە پێشبرکێکارە ھەڵبژێردراوەکان و سەرجەم ئەم وەفدانەی کەوا بەدوای حەق و ڕاستیدا دەگەرێن لەسەر مێزی گفتوگۆ بەوەی دواتر بەدڵنیاییەوە زاڵدەبم بەدەسەلاتی زانست دەربارەی بەیانی ڕوکنی زەکات تایبەت لەقورئانی گەورەدا، وە ئەگەر ھاتوو زاڵ نەبووم بەسەر سەرجەم زانایان و موسڵمانان و نەصاراو یەھود بەدەسەڵاتی زانستی حەق لە مەحکەمی قورئانی گەورە ئەوا ئەوکاتە من مەھدی چاوەڕوانکراو نیم وەلەسەر ھەموو بەسەرخەرە پێشبرکێکارە ھەڵبژێردراوەکانیشە لەسەردەمی گفتوگۆ بەر لەدەرکەوتن پاشەکشە بکەن لە بەدواکەوتنی مەھدی چاوەڕوانکراو ناصر محمد یەمانی ئەگەر ھاتوو نەیانبینی زاڵە بەدەسەڵاتی زانست لە مەحکەمی قورئانی گەورە، ئەمەش تاکو یاساكه‌ی کتێب دەربارەی ھەڵبژاردنی پێشەوایانی کتێب بزانن بەوەی ئەوە تەنھا اللە یە خەلیفەکەی بەسەرتاندا ھەڵدەبژێرێت بە ئیمام و پێشەوا بۆتان بەوەی دەسەڵاتی زانستەکەی زیاد دەکات. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ} صدق الله العظيم [البقرة:247].
وە ھەر لەبەر ئەوەشە دەبینن بەڕاستی اللە خەلیفەکەی ئادەمی ھەڵبژارد دروودو سڵاوی لەسەربێت تاکو بیکات بەخەلیفەی اللە بەسەر فریشتەو جنەکانەوە، بەڵام فریشتەکان ڕایەکی تریان ھەبوو. اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ}[البقرة:30].
وە مەبەستی اللە ی پایەبەرز لەوەی دەفەرموێت: {قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ} بەو مانایەی ئێوە زاناتر نین لە پەروەردگارەکەتان. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ} صدق الله العظيم [القصص:68].
جا لەپاش ئەوە اللە دەسەڵاتی زانستی خەلیفەکەی ئادەمی دروودو سڵاوی لەسەربێت زیادکرد بەسەر ھەموویاندا، وە لەپاش ئەوە اللە ویستی بەڵگەو حوجە بەسەر فریشتەکاندا بهێنێتەوە بەوەی ئەوان زاناتر نین لەپەروەردگارەکەیان ئەوکەسەی کەوا خەلیفەیەکی ھەڵبژاردووە بۆ خۆی و دواتر دەسەڵاتی بەزانست بەسەر ئەوانەی ھەڵیبژاردووە زیادکردووە. اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ} [البقرة:31].
جا لێرەدا فریشتەکان درکیان بەوە کرد ئەوان سنورەکەیان تێپەڕاندووە لەکاتێکدا حەق نەبوو بۆیان ئەوە بکەن، وە زانیان لەنەفسی پەروەردگارەکەیان شتێک ڕوویدا لەسەریان لەمیانەی ئەوەی اللە ی پایەبەرز دەفەرموێت: {أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ} صدق الله العظيم.
جا لەپاش ئەوە تۆبەیان کردو ملکەچ بوون و پەروەردگارەکەیان بەپاک ڕاگرت بە دان نان بە ھەڵەکەیاندا {قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ} صدق الله العظيم [البقرة:32].
جا لەپاش ئەوە اللە ویستی بەڵگەیەک پێشکەش بە ئادەم بکات بەوەی اللە ئەوی بە خەلیفەی خۆی ھەڵبژاردووە جا بەڕاستی دەسەڵاتی بەزانست بەسەریاندا زیادکردووە. اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ} صدق الله العظيم [البقرة:33].
جا لەپاش ئەوە فەرمانی جێبەجێکردنەکە ھات لەدوای جێبەجێکردن و ھێناوەی بەڵگەکە بەسەریاندا. اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ} صدق الله العظيم [البقرة:34].
جا لە قورئان وورد ببنەوە بەڵکو تێبگەن. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ} صدق الله العظيم [ص:29].
جا لەپاش ئەوە دەزانن بۆ کەس نی یە لەبەندەکانی اللە بێت دەربارەی ھەڵبژاردنی خەلیفەی اللە کەسێک ھەڵبژێرێت جگە لەخۆی نەبێت. اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (30) وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَٰؤُلَاءِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ (31) قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ (32) قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُم بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ (33) وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ (34)} صدق الله العظيم [البقرة].
ئەمەش وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ} صدق الله العظيم [القصص:68].
وە ئەی زانایانی ئوممەتی ئیسلام، سوێند بە اللە ئەگەر ھاتوو ئێوە ھێشتا لەسەر ھیدایەت و ڕێگای حەق بوونایە ئەوا اللە منی ئیمام مەھدی ڕەوانەدەکرد تاکو ھیدایەتی ئێوەو ھەموو خەڵکیش بدات بۆ ڕێگای ڕاست بە بەیانی حەق و ڕاست و دروستی قورئانی خاوەن ڕێزو شکۆ تاکو ڕێنماییتان بکەم پێی بۆ ڕێگای اللە ی باڵادەستی شایستەی سوپاسگوزاری، وە ئەی زانایانی ئیسلام و ئوممەتەکانیان بەڕاستی وا کات و ساتی ئەوە ھات ڕوکنی زەکاتتان بۆ بەیان بکەم کەوا اللە لەسەرتان فەرزی کردووە جا بیدەن بەوکەسه‌ی اللە جێنشینی کردووە بەسەرتاندا. اللە ی پایەبەرزیش فەرموویەتی: {وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْ‌هُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (34) يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُ‌هُمْ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (35)} صدق الله العظيم [التوبة].
جا ئەو پرسیارەی کەوا ئاڕاستە دەکرێت بریتیە لەوەی: ئایا اللە لەسەرتانی فەرزکردووە بەوەی ھەر ھەموو ماڵ و سامانەکەتان ببەخشن لەپێناوی اللە؟ وەڵامەکەی لە مەحکەمی کتێبدا دەبیننەوە لەوەی اللە ی پایەبەرز دەفەرموێت: {وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ (24) لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (25)} صدق الله العظيم [المعارج].
لەپاش ئەوە پرسیارێکی تر، جا ئایا ئەم بڕە حەقە دیاریکراوو زانراوە چەندە لە کتێبدا؟ پاشان وەڵامەکەی لەوەدا دەبینن کەوا اللە ی پایەبەرز دەفەرموێت:
{وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْ‌هُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (34) يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُ‌هُمْ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (35)} صدق الله العظيم [التوبة].
جا لەپاش ئەوە دەزانن بەوەی اللە بەڕاستی دەیەکی ئاڵتون و یان ئەوەی یەکسانە لەگەڵیدا لە زیو لەسەرتاندا فەرزکردووە، جا ھەر کەسێک دەیەکی حەقی اللە ی لێدەرھێنا ئەوا بەڕاستی ئەمە وەکو ئەوە وایە ھەرھەمووی لە پێناوی اللە دا بەخشیوە لەبەرئەوەی دەیەک اللە بە دە ئەوەندەی خۆی دەینوسێت. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا} صدق الله العظيم [الأنعام:160].
جا ئەگەر وادابنێین یەکێکتان سەد گرام لە ئاڵتونی ھەیە جا تاکو بزانین ئایا بڕی دەیەک چەندە ئەوا ئەمە ئەنجام دەدەین:
100÷10= 10 جا ئەمە بریتی یە لە دەیەک بۆ سەد گرام لە ئاڵتون.
جا ئەگەر ھاتوو دە گرام لە حەقی اللە ت لێی دەرھێنا تاکو بیبەخشی لەپێناوی اللە ئەوا دواتر اللە وا بۆی دەنوسێت وەکو ئەوەی سەد گرامەکەی ھەموو بەخشیبێت، ئەمەش لەبەرئەوەی دە گرامەکە دواتر بۆی بە دە ئەوەندە دەنوسرێت. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا} صدق الله العظيم،
وە ئەمەش بەشی دیاریکراوو فەرزکراوی اللە یە لەم ماڵ و سامانەی کەوا پەیداتان کردووە.
ھەرچی ماڵی دەستکەوت (غەنیمەت) یشە یاخود دەستکەوتەکان ئەوا حەقی اللە تێیدا زیاتر لە دەیەکە، وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ} صدق الله العظيم [الأنفال:41].
بەڵام زەکاتی ئەم دەستکەوتەی کەوا اللە بەدەستکەوت پێتانی دەبەخشێت لەلایەن خۆیەوە حەقی دیاریکراوی اللە ی تێدا جیایە لە حەقەکەی ئەو ماڵ و سامانەی پەیداتان کردووە. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ} صدق الله العظيم.
جا ئەگەر یەکێک لەئێوە گەنجینەیەکی دەستکەوت بە (سەد گرام لە ئاڵتون) ئەوا حەقی اللە تێیدا بیست گرامە. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ} صدق الله العظيم.
وە تاکو بزانن پێنج یەکی سەد گرام لە ئاڵتون چەندە ئەوا سەد گرامەکە بەش بکەن بەسەر پێنج بەشی یەکساندا، یاخود بەم شێوەیە بکەن:
100÷5 = 20 گرام جا ئەمە بریتی یە لە پێنج یەک.
ھەرچی حەقی دیارکراوو فەرزکراوی اللە یە لەم ماڵ و سامانەی کەوا پەیداتان کردووە ئەوا کەمترە لە پێنج یەک، ئەمەش لەبەرئەوەی اللە دەیەکی لەسەرتان فەرزکردووە بۆ اللە لەم ماڵ و سامانەی پەیداتان کردووە، وەتاکو بزانن دەیەکی سەد گرام له ئاڵتون یان ئەوەی یەكسانە لەگەڵیدا لەزیو چەندە ئەوا بەم شێوەیە دەکەین:
100÷10=10 گرام.
جا چۆن لە بەرامبەر ئایەتە مەحکەمە پتەوو ڕوون و ئاشکراکان گومڕادەبن و سەرتان لێدەشێوێت کەوا بریتین لەدایک و بنچینەی کتێبەکەی اللە؟ وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُون} صدق الله العظيم [البقرة:99].
ئایا بەڵێنمان پێنەدان بەوەی بەئیزنی اللە ئێمە بەتواناین لەسەر ئەوەی سەرجەم بنچینەکانی ھەموو ئیسلامتان بۆ باسبکەین بەووردی و تێروتەسەل و تەواوی لە مەحکەمی کتێبەکەی اللە قورئانی گەورە جا بۆتان ڕووندەکەینەوە ھەروەکو چۆن پێشتر محمد پێغەمبەری اللە ڕوونیکردۆتەوە دروودو سڵاوی اللە لەسەرخۆی و کەس و کارەکەی. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ} صدق الله العظيم [النحل:44].
تاکو ده‌تانگه‌ڕێنمه‌وه بۆ پێڕەوو بەرنامەکەی نبووه‌تی یه‌كه‌م له‌سه‌ر كتێبەکەی اللە و سوننه‌تی حه‌قی پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی وه حه‌ق و ڕاستیش هەمیشە شایەنی ئەوەیە به‌دوای بكه‌وی.
وە ھێشتا بەڵگەی زیاتریشمان لایە لە باسکردنی ووردو تێروتەسەلی بنچینەی سێ یەم لە بنچینەکانی ئیسلام کەوا بریتی یە لە ڕوکنی زەکات، جا وەیل و سزا بۆ ئەوانەی پشتھەڵدەکەن لەڕوکنی زەکات جا اللە نە شاھێدیەکەیان لێ قبوڵدەکات نە نوێژەکانیشیان نە ڕۆژووەکانیشیان نە حەجەکانیشیان وە پاشانیش بەماڵەکەیان نێوچەوانیان و لاتەنیشتیانی پێ سووردەکرێتەوە. وەکو اللە ی پایەبەرز پشتڕاستی دەکاتەوە لەوەی دەفەرموێت: {وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْ‌هُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (34) يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُ‌هُمْ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ (35)} صدق الله العظيم [التوبة].
جا زەکاتیش ئەوە نی یە لەیەک ماڵ و ساماندا ھەمووجارێک لێی دەربکەی وەکو ئەوانەی لەسەر اللە بەگومان و دوودڵیەوە قسە دەکەن و دەیڵێن؛ بەوەی زەکاتی سەد گرام هەموو جارێک لەخودی ماڵەکە دەردەهێندرێت! کەواتە ئەگەر وابێت ئەم ماڵە تەواو دەبێت و کۆتایی پێدێت، بەڵام اللە ی پایەبەرز فەرموویەتی: {وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ (24) لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (25)} صدق الله العظيم [المعارج].
جا کوا بڕە زانراوەکە ئەی گەلی ئەوانەی قسە لەسەر اللە دەکەن بێ ئەوەی بزانن مادام فەتواتان دابێت بەوەی هەموو جارێک لەخودی ماڵەکە دەردەهێندرێت؟ جا با وادابنێین یەکێکتان سەد گرام لە ئاڵتونی هەیە کەوا بۆ منداڵە بچوکەکانی خۆی پاشەکەوتی کردووە لەدوای مردنەکەی جا فەرمانتان پێی کردووە بەوەی مافەکەی اللە لەهەموو ساڵێکدا دەربهێنێت، جا لەپاش ئەوە ئەویش دە گرام دەردەهێنێت وەلەهەموو ساڵێکیشدا دە گرام جا لەدوای تێپەڕبوونی دە ساڵ دواتر تەواو دەبێت پاشانیش هیچ نامێنێتەوە لەوەی تێیدا هەڵگرتووە! ئایا ناترسن؟
بەڵکو مافەکەی زانراوە جا ئەگەر مافەکەی لێ دەرهێندرا بە دەیەک لەهەر هەزار گرامە ئاڵتونەکە ئەوا دواتر بۆ منداڵەکانی پاشەکەوتی دەکات جا لەدوای ئەوە ماڵەکە پاک و خاوێن دەبێتەوە تاکو ڕۆژی قیامەت، جا اللە دەرهێنانی مافەکەی پێویست نەکردووە تێیدا تەنها یەک جار نەبێت بەتەنها بەتەنها بەتەنها نەک لەهەموو جارێکدا؛ بەڵکو مافەکەی اللە لەماڵێکی بەدەستهاتووی تازەدایە، جا ئەگەر ماڵێکی تازەتان بەدەستهێنایەوە ئەوا مافەکەی اللە ی لێ دەربکەن جا لەپاش ئەوە پاک و خاوێن دەبێتەوە، جا لە اللە بترسن و اللە ش فێرتان دەکات.
وە دروودو سڵاو لەسەر نێردراوو پێغەمبەرەکان سوپاس و ستایشیش بۆ اللە ی پەروەردگاری هەموو جیهان .
برای موسڵمانان لەئایین ئیمام مەهدی ناصر محمد یەمانی.